Τι είναι ο Πρόωρος Τοκετός;
Ο πρόωρος τοκετός αναφέρεται σε περιπτώσεις κατά τις οποίες το έμβρυο γεννιέται πριν την 37η εβδομάδα κύησης.
Γιατί τα μωρά γεννιούνται πρόωρα;
Πρόωρος τοκετός μπορεί να συμβεί είτε λόγω αυτόματης έναρξης τοκετού είτε λόγω πρόωρης ρήξης των υμένων. Περίπου 25% των περιπτώσεων προωρότητας οφείλεται σε απόφαση του ιατρού (ιατρογενής προωρότητα) και αποφασίζεται όταν η έγκυος ή το μωρό εμφανίζουν κάποιο πρόβλημα και δεν θεωρείται πλέον ασφαλής η συνέχιση της εγκυμοσύνης.
Ποιοι είναι οι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα πρόωρου τοκετού;
Οι πιθανότητες πρόωρου τοκετού αυξάνονται κυρίως όταν υπάρχει ιστορικό πρόωρου τοκετού ή πρόωρης ρήξης των υμένων πριν τις 37 εβδομάδες κύησης. Άλλοι παράγοντες είναι οι ανατομικές ανωμαλίες της μήτρας (π.χ. δίκερη μήτρα), το προηγούμενο χειρουργείο στον τράχηλο της μήτρας (π.χ. κωνοειδής ή loop εκτομή), το αυξημένο αμνιακό υγρό, η πολύδυμη κύηση, η προεκλαμψία, η ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης του εμβρύου, οι λοιμώξεις και το κάπνισμα ή η χρήση ναρκωτικών ουσιών ή αλκοόλης από την μητέρα. Ο ψυχολογικός παράγοντας κατέχει εξίσου σημαντικό ρόλο και γι’ αυτό προτείνεται στις εγκύους να αποφεύγουν την έντονη συναισθηματική φόρτιση. Βέβαια, υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες δεν μπορεί να δοθεί επιστημονική εξήγηση για το λόγο που συμβαίνει ο πρόωρος τοκετός.
Τι μπορεί να γίνει για να αποφευχθεί ο πρόωρος τοκετός;
Ανάλογα την περίπτωση, ο ιατρός μπορεί να χορηγήσει φάρμακα στη γυναίκα για να καθυστερήσει τον τοκετό (τοκόλυση, αν δεν υπάρχει αντένδειξη), ή να προβεί σε ενέσεις κορτικοστεροειδών για να βελτιώσει την αναπνευστική λειτουργία του πρόωρου νεογνού που αναμένεται να γεννηθεί άμεσα. Αν έχει γίνει ρήξη των υμένων απαραίτητη θεωρείται η χορήγηση αντιβίωσης για να μειωθεί ο κίνδυνος λοίμωξης. Στα πλαίσια του τακτικού ελέγχου της εγκύου συστήνεται η εξέταση ούρων και η καλλιέργεια κολπικού υγρού για την πρόληψη λοιμώξεων που μπορεί να οδηγήσουν σε πρόωρο τοκετό.
Πάντα σεβόμενος τις επιθυμίες της κάθε γυναίκας και εξετάζοντας ενδελεχώς το ιστορικό της, ο ιατρός προτείνει την διακολπική μέτρηση μήκους τραχήλου της μήτρας για την αξιολόγηση του κινδύνου πρόωρου τοκετού.
Ο ιατρός πρέπει να είναι εκπαιδευμένος και πιστοποιημένος από το Fetal Medicine Foundation για να εκτελεί την συγκεκριμένη εξέταση προσφέροντας πολύτιμες πληροφορίες στην αξιολόγηση του κινδύνου για πρόωρο τοκετό.
Η εξέταση συστήνεται να πραγματοποιείται και κατά την εξέταση της αυχενικής διαφάνειας και κατά την εξέταση του Β’ επιπέδου.
Υπάρχουν θεραπείες για να μειωθεί ο κίνδυνος για πρόωρο τοκετό;
Οι θεραπείες που πιθανώς θα μειώσουν τον κίνδυνο για πρόωρο τοκετό είναι εξής:
- Χορήγηση διακολπικά προγεστερόνης
- Τραχηλικός πεσσός (Arabin)
- Περίδεση του τραχήλου
- Θεραπεία της ασυμπτωματικής βακτηριουρίας
- Θεραπεία βακτηριακής κολπίτιδας
Πάντα συστήνεται να ακολουθήσετε κάποια από τις θεραπείες έπειτα από συμβουλή του ιατρού σας.
Τι επιπλοκές υπάρχουν στον πρόωρο τοκετό;
Αν και συνήθως δεν υπάρχουν σοβαρές επιπλοκές, σε περιπτώσεις που το νεογνό είναι αρκετά πρόωρο, μπορεί να παρουσιάζει γαστρεντερικές δυσλειτουργίες ή προβλήματα στον μεταβολισμό. Πιο συχνά, στα πρόωρα νεογνά παρατηρούνται αναπνευστικές δυσκολίες (σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας), κυρίως αμέσως μετά τον τοκετό και για ευρύ χρονικό διάστημα. Άλλα προβλήματα που μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα ζωής του μωρού είναι:
- Καρδιαγγειακά προβλήματα
- Εγκεφαλικά προβλήματα
- Προβλήματα στο αίμα
- Προβλήματα όρασης, ακοής ή συμπεριφοράς
Τι ακολουθεί έναν πρόωρο τοκετό;
Όταν ο πρόωρος τοκετός δεν μπορεί να αποφευχθεί, τότε ακολουθούνται με την απαραίτητη προσοχή όλες οι κατευθυντήριες οδηγίες για έναν ασφαλή τοκετό. Ο Μαιευτήρας θα καθορίσει τον τρόπο του τοκετού ανάλογα με την κατάσταση της γυναίκας και του εμβρύου. Μετά τον τοκετό, το βρέφος τοποθετείται σε ειδική θερμοκοιτίδα. Εκεί γίνεται ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματός του και παρακολουθείται συνεχώς από την ειδική ομάδα των νεογνολόγων. Τα πρόωρα βρέφη χρειάζονται αμέσως φροντίδα, ώστε να αναπτυχθούν γρήγορα και σωστά.
Ο Γυναικολόγος-Μαιευτήρας Δρ. Στέφανος Παπαδόπουλος είναι εξειδικευμένος στην Εμβρυομητρική Ιατρική και στις κυήσεις υψηλού κινδύνου. Εκείνος και η ομάδα του στο Κέντρο Προγεννητικού Ελέγχου – Embryo Progress είναι τα κατάλληλα άτομα για να προστατεύσουν εσάς και το μωρό σας.
