Ενδομητρίωση

Η γυναικολογική παθολογία μπορεί να παίρνει ποικίλες μορφές και προεκτάσεις, συνεπώς η κάθε περίπτωση παρακολουθείται διαφορετικά ακόμα και αν η κλινική εικόνα μεταξύ των ασθενών που βρίσκονται σε μια συγκεκριμένη παθολογική κατάσταση μπορεί να μοιάζει ίδια.

Σε κάθε περίπτωση είναι επιτακτική η ανάγκη για ενημέρωση, πρόληψη και άμεση αντιμετώπιση της οποιαδήποτε παθολογίας που είτε τείνει να εξελιχθεί είτε υπάρχει στη γενετική περιοχή.

Μια συχνή γυναικολογική πάθηση είναι η ενδομητρίωση, η οποία αφορά όλες τις ηλικίες και κυρίως τις αναπαραγωγικές. Η έγκαιρη ενημέρωση και διάγνωση είναι, ωστόσο, απαραίτητες για την αντιμετώπισή της.

Στο παρόν άρθρο θα γίνει μια εκτενής παρουσίαση της ενδομητρίωσης, αφενός ως προς τη συμπτωματολογία και την αιτιολογία της και αφετέρου ως προς την πιθανή επίδρασή της στη γονιμότητα και την εγκυμοσύνη.

Πρόκειται για μια χρόνια γυναικολογική πάθηση που εξελίσσεται σιγά-σιγά και που συμβαίνει όταν ο ιστός της μήτρας, δηλαδή το ενδομήτριο αρχίζει να αναπτύσσεται και εξωτερικά ή γύρω από αυτή, σε άλλα μέρη του σώματος όπως:

• οι σάλπιγγες
• οι ωοθήκες
• το πίσω μέρος της μήτρας και σπανιότερα στην ουροδόχο κύστη
• ο κόλπος
• ο τράχηλος
• το έντερο
• το ορθό

Στις γυναίκες με ενδομητρίωση, κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρύσεως, αντί να αποβάλλεται απλά το ενδομήτριο, προκαλείται αιμορραγία των σημείων της ενδομητρίωσης εντός της κοιλιακής περιοχής, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται έντονος πυελικός πόνος και να δημιουργούνται κύστεις στις ωοθήκες.

Για τον λόγο αυτό, η ροή αίματος κατά την περίοδο είναι αρκετά αυξημένη.

Τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης διαφέρουν από γυναίκα σε γυναίκα τόσο ως προς την ίδια την εκδήλωσή τους όσο και ως προς τον βαθμό εμφάνισής τους.

Τα πιο κοινά ωστόσο συμπτώματα των γυναικών με ενδομητρίωση είναι τα εξής:

Κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρύσεως:

• έντονος πυελικός πόνος και αυξημένη αιμορραγία
• πόνος κατά την ούρηση
• ναυτία και ζαλάδες
• δυσμηνόρροια χωρίς ανακούφιση των συμπτωμάτων ακόμα και μετά τη λήψη παυσίπονων

Γενικά:

• πόνος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ή κατόπιν αυτής
• διαταραχές στο γαστρεντερολογικό σύστημα και στην περιοχή του στομάχου
• υπογονιμότητα
• δυσκοιλιότητα ή διάρροια

Η ενδομητρίωση είναι μια παθολογική κατάσταση της γυναικολογίας για την οποία δεν έχει ακόμα βρεθεί αιτιολογία.

Εντούτοις, έρευνες έχουν δείξει ότι τα αίτια που ευθύνονται για την εμφάνισή της ίσως να σχετίζονται περισσότερο με γενετικούς και επιγενετικούς παράγοντες, υπό την έννοια ότι κληρονομικά αίτια σε συνδυασμό με τις περιβαλλοντικές συνθήκες ενδέχεται να προκαλούν την εμφάνισης της εν λόγω πάθησης.

Επιπλέον, μελετώνται τόσο οι ορμονικοί παράγοντες (οιστρογόνα) όσο και οι διαταραχές που μπορεί να έχει μια γυναίκα κατά τον έμμηνο κύκλο της, οι οποίες με τη σειρά τους ίσως να σχετίζονται με την προοδευτική εξέλιξη της ενδομητρίωσης στη γενετική περιοχή.

Τέλος, έχει φανεί πως γυναίκες με χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα παρουσιάζουν μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης ενδομητρίωσης καθώς ένας οργανισμός που δε διαθέτει ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα, δεν είναι σε θέση να καταστρέψει τον ιστό που δημιουργείται γύρω από τα τοιχώματα της μήτρας.

Ακριβώς επειδή τα αίτια της συγκεκριμένης νόσου δεν έχουν εντοπιστεί επαρκώς, είναι δύσκολη και η διάγνωση της πάθησης.

Πολλές γυναίκες καταφεύγουν να απευθυνθούν σε περισσότερους από έναν γυναικολόγους και έπειτα από πολλές προσπάθειες ανακούφισης μέσω φαρμακευτικής αγωγής που λαμβάνουν από μόνες τους.

Συχνά ακολουθούν αναποτελεσματικές θεραπείες ενώ ταυτόχρονα το πρόβλημα διαιωνίζεται και φτάνει να γίνεται ολοένα και εντονότερο.

Παρόλα αυτά, σε γενικές γραμμές η διάγνωση της ενδομητρίωσης ξεκινά μετά την εμφάνιση συμπτωματολογίας και εξέταση του ιστορικού της ασθενούς.

Η ασθενής υποβάλλεται σε πυελική εξέταση και υπερηχογράφημα. Στην περίπτωση που εντοπιστούν κύστες ωοθηκών, ακολουθείται η λήψη φαρμακευτικής αγωγής που είναι αποτελεσματική μόνο για το διάστημα της εφαρμογής της.

Η διάγνωση της ενδομητρίωσης μπορεί σε επόμενο στάδιο να πραγματοποιηθεί μέσω της λαπαροσκοπικής εξέτασης.

Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και χρήζει εξατομικευμένης παρακολούθησης και αντιμετώπισης.

Η αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης εξαρτάται από τη σοβαρότητά της, την ηλικία, η επιθυμία ή μη για εγκυμοσύνη και τέλος το επίπεδο πόνου και η σοβαρότητα των συμπτωμάτων.

Γενικά, για τη θεραπεία της παθολογίας αυτής απαιτείται είτε χειρουργική αντιμετώπιση, είτε η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής.

Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να συνδυαστούν και οι δύο αυτές μέθοδοι για την αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης. Η φαρμακευτική αγωγή συνήθως συνίσταται για την ανακούφιση των συμπτωμάτων πόνου που προκαλεί η νόσος.

Επιπλέον, σε περιπτώσεις πολύ έντονης συμπτωματολογίας, πραγματοποιείται ορμονική θεραπεία με χάπια ή επιθέματα.

Εντούτοις, η συγκεκριμένη θεραπεία ακολουθείται από γυναίκες που δεν επιθυμούν να τεκνοποιήσουν.

Σε γυναίκες όπου η ενδομητρίωση χαρακτηρίζεται από έντονο πυελικό και κοιλιακό πόνο ακόμα και κατόπιν της λήψης φαρμακευτικής αγωγής και ορμονικών θεραπειών, η λύση είναι συνήθως χειρουργική. Η επιλογή της χειρουργικής επέμβασης γίνεται επιπλέον όταν υπάρχουν ενδείξεις υπογονιμότητας.

Η σύνδεση της συγκεκριμένης παθολογίας με την υπογονιμότητα δεν έχει αποδειχθεί μέχρι σήμερα πλήρως.

Τα έως τώρα δεδομένα δείχνουν πως η ενδομητρίωση δημιουργεί στην πυελική περιοχή φλεγμονές που αλλάζουν τη φυσιολογική λειτουργία του κόλπου και των σαλπίγγων, συνεπώς μπορεί να υπάρχουν προβλήματα κατά την εμφύτευση του εμβρύου.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμα, όταν η ενδομητρίωση προσβάλλει τις ωοθήκες, είναι πιθανό να επηρεάζει και την ποιότητα των ωαρίων της γυναίκας.

Παρόλα αυτά δεν είναι απαραίτητο για μια γυναίκα που παρουσιάζει ενδομητρίωση να έχει προβλήματα με τη γονιμότητα.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, έχει παρατηρηθεί να μειώνονται τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι μετά τον τοκετό τα συμπτώματα συνεχίζουν να ελαττώνονται, αντιθέτως ίσως να γίνονται και εντονότερα μετέπειτα.

Σχετικά με την εξέλιξη της εγκυμοσύνης, δεν είναι δεδομένο ότι η ενδομητρίωση προκαλεί προβλήματα στο στάδιο αυτό, διότι κάτι τέτοιο δεν έχει αποδειχθεί ακόμα επιστημονικά.

Έρευνες έχουν δείξει ότι ο κίνδυνος αποβολών ή πρόωρου τοκετού αυξάνεται σε γυναίκες με ενδομητρίωση. Τα πορίσματα αυτά όμως προκύπτουν μέσω παρατήρησης και ερευνών επομένως δεν είναι γενικεύσιμα και καθολικά.

Σε κάθε περίπτωση, η συνεχής παρακολούθηση από τον γυναικολόγο της ασθενούς κρίνεται αναγκαία για τη μείωση των κινδύνων που μπορεί να αντιμετωπίσει μια γυναίκα κατά την εγκυμοσύνη της.

• https://my.clevelandclinic.org/
• https://www.jeanhailes.org.au/
• https://www.whattoexpect.com/
• https://www.endometriosis-uk.org/
• https://www.nichd.nih.gov/
• https://www.thewomens.org.au/
• https://www.healthline.com/
• https://www.iatriko.gr/
• https://www.euroclinic.gr/
• https://www.reamaternity.gr/
• https://endometriosis-surgery.gr/
• https://embryolab.eu/
• https://www.iatronet.gr/