Εμμηνόπαυση

Κατά τον εμμηνορυσιακό κύκλο της γυναίκας πραγματοποιούνται ορμονικές αλλαγές στο σώμα της, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα την εμφάνιση της έμμηνου ρύσεως.

Πρόκειται για μια σύνθετη διαδικασία που συμβαίνει κατά μέσο όρο κάθε 28 ημέρες και έχει διάρκεια περίπου 7 ημέρες, αν και ο αριθμός των ημερών διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα.

Ο εμμηνορυσιακός κύκλος ξεκινά από την πρώτη ημέρα της περιόδου και ολοκληρώνεται κατά την πρώτη ημέρα της επόμενης περιόδου.

Μια παράμετρος που επηρεάζει άμεσα την περίοδο είναι η ηλικία της γυναίκας.

Κάθε ηλικιακό στάδιο έχει τις δικές του εκδηλώσεις αναφορικά με την έμμηνο ρύση.

Στην κλιμακτήριο, για παράδειγμα, η γυναίκα μπορεί να παρουσιάσει πολύ βαριές ή πολύ ελαφριές περιόδους Το στάδιο αυτό προηγείται της εμμηνόπαυσης και μπορεί να διαρκέσει από 2 έως και 10 χρόνια.

Στην παρούσα ενότητα θα ασχοληθούμε με την οριστική παύση της περιόδου στη γυναίκα, δηλαδή την εμμηνόπαυση και θα αναλύσουμε τόσο τα συμπτώματα που προηγούνται αυτής όσο και εκείνα που ακολουθούν.

Επιπλέον, θα απαντήσουμε σε κρίσιμα ερωτήματα γυναικών που βιώνουν το στάδιο αυτό.

Η εμμηνόπαυση είναι μια κατάσταση απολύτως φυσιολογική στην εξέλιξη του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος.

Πρόκειται για την οριστική παύση της περιόδου που συμβαίνει μετά την κλιμακτήριο, όταν ο οργανισμός δεν παράγει πλέον οιστρογόνα, δηλαδή ορμόνες που δημιουργούν την ωορρηξία.

Ως μόνιμη παύση της περιόδου κρίνεται η διακοπή εμφάνισής της για τουλάχιστον 12 συνεχόμενους μήνες.

Το στάδιο της εμμηνόπαυσης συνήθως πραγματοποιείται το διάστημα μεταξύ τα 45-55 έτη της γυναίκας. Εντούτοις, πολλές γυναίκες ενδέχεται να μπαίνουν στην εμμηνόπαυση από τα 40 τους, συνεπώς στην περίπτωση αυτή η εμμηνόπαυση θεωρείται πρώιμη.

Άλλες περιπτώσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε μόνιμη παύση της περιόδου είναι η ωοθηκεκτομή, η υστεροκτομή ή οι χημειοθεραπείες.

Η εμμηνόπαυση και η πρώιμη εμμηνόπαυση περιλαμβάνουν μια σειρά από συμπτώματα τα οποία μπορεί να εμφανίζονται καιρό έως και χρόνια πριν την οριστική παύση της περιόδου κατά την κλιμακτήριο και να συνεχίζουν να υπάρχουν ακόμα και μετά τη μόνιμη διακοπή της.

Αυτά τα συμπτώματα είναι:

• το άγχος
• οι εναλλαγές της διάθεσης
• οι εξάψεις
• οι ακανόνιστες περίοδοι

Επιπλέον συμπτώματα της εμμηνόπαυσης αποτελούν:

• η εφίδρωση ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας
• οι πόνοι στις αρθρώσεις της πλάτης και στο στήθος
• οι πονοκέφαλοι
• οι αϋπνίες
• η ταχυκαρδία
• η αύξηση βάρους
• η μαστοδυνία
• η κατάθλιψη

Για τις γυναίκες που έχουν περάσει τα 45 έτη, δεν απαιτείται κάποια ειδική εξέταση αίματος για να βεβαιωθεί η εκδήλωση της εμμηνόπαυσης διότι είναι κάτι απολύτως φυσιολογικό που ο γυναικολόγος μπορεί εύκολα να διαγνώσει βάσει του ιστορικού κάθε γυναίκας και της συμπτωματολογίας που παρουσιάζει.

Σε γυναίκες αντίστοιχης ηλικίας όμως που παρουσιάζουν γενικά διαταραχές στην περίοδό τους, συνιστάται ο έλεγχος των επιπέδων των ορμονών μέσω της μέτρησης των τιμών fsh.

Τέλος, σε γυναίκες των 40 ετών και κάτω που παρουσιάζουν διακοπή της έμμηνου ρύσεως και υπάρχει κάποια υποψία για περαιτέρω ανεπάρκεια του οργανισμού ή των ωοθηκών τους, απαιτείται εξονυχιστικός έλεγχος.

Οι συνέπειες της εμμηνόπαυσης επηρεάζουν αναπόφευκτα τον οργανισμό και μπορεί να έχουν αντίκτυπο όχι μόνο στην ψυχολογία της γυναίκας αλλά και στην καθημερινότητά της, τη δουλειά της και τις κοινωνικές της σχέσεις.

Κάποιες από τις συνέπειες αυτές μπορεί να είναι:

• Η οστεοπενία και η οστεοπόρωση
• Η ατροφία του ουροποιητικού συστήματος και η ακράτεια
• Η τριχόπτωση και η ξηροδερμία
• Οι απότομες αλλαγές στη διάθεση, η νευρικότητα, το αίσθημα θλίψης
• Η αλλαγή του μεταβολισμού και η πιθανότητα αύξησης του σωματικού βάρους
• Η μειωμένη ή μηδαμινή διάθεση για σεξουαλική επαφή
• Η κολπική ξηρότητα
• Οι αλλαγές στην υφή του δέρματος (πιο λιπαρή ή πιο ξηρή επιδερμίδα)

Ορισμένα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης μπορούν να αντιμετωπιστούν φυσικά, δηλαδή μέσω της αλλαγής της καθημερινότητας της γυναίκας.

Στην εμμηνόπαυση είναι απαραίτητη η διατήρηση μιας σωστής και ισορροπημένης διατροφής, ο καλός ύπνος, η ξεκούραση, η γυμναστική και η άσκηση και τέλος η επικοινωνία με τον προσωπικό ιατρό για τυχόν συμπληρώματα διατροφής που ενδέχεται να ληφθούν.

Αναφορικά με άλλα συμπτώματα όπως η κολπική ξηρότητα που είναι ένα συχνό φαινόμενο κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης, συνιστάται η χρήση κολπικών ενυδατικών κρεμών που υπάρχουν στα φαρμακεία.

Εναλλακτικά, ο γυναικολόγος μπορεί να συνταγογραφήσει μια θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT) ή ορμονική θεραπεία με τζελ ή κολπικό δακτύλιο.

Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT) πραγματοποιείται μέσω της λήψης σκευασμάτων που περιλαμβάνουν προγεστερόνη και οιστρογόνα, δηλαδή ορμόνες που οι ωοθήκες δεν μπορούν πλέον να παράξουν.

Τα σκευάσματα αυτά υπάρχουν στο εμπόριο με ποικίλες μορφές όπως χάπια, επιθέματα και υποδόρια εμφυτεύματα.

Η θεραπεία δεν ενδείκνυται για όλες τις γυναίκες καθώς βάσει του ιστορικού τους και μιλώντας με τον ιατρό τους μπορεί να μην πληρούν τις προϋποθέσεις ώστε να τους χορηγηθεί η ορμονική υποκατάσταση.

Τέτοιες περιπτώσεις συνήθως είναι γυναίκες που έχουν εμφανίσει ή τείνουν να εμφανίσουν θρομβώσεις, καρδιοαγγειακά προβλήματα, κακοήθειες ή παχυσαρκία.

Η μέγιστη οστική μάζα στις γυναίκες κατακτάται έως την ηλικία των 25-30 ετών. Το διάστημα αυτό τα οστά είναι δυνατά και παχιά.

Από εκείνο το σημείο όμως και έπειτα, οι ορμόνες και πιο συγκεκριμένα τα οιστρογόνα είναι εκείνα που διατηρούν την αντοχή των οστών.

Καθώς τα επίπεδα των οιστρογόνων πέφτουν κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης, αυξάνεται η οστική απώλεια εφόσον η αντοχή των οστών μειώνεται με τη διακοπή της παραγωγής των οιστρογόνων.

Εάν η οστική μάζα μιας γυναίκας πριν την εμμηνόπαυση δεν είναι σε ιδανικά επίπεδα τότε οποιαδήποτε απώλεια οστικής μάζας υπάρξει κατά την εμμηνόπαυση μπορεί να οδηγήσει σε οστεοπόρωση.

Η οστεοπόρωση είναι μια ασθένεια που αποδυναμώνει τα οστά αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο εμφάνισης απρόβλεπτων και ξαφνικών καταγμάτων.

Συχνά εξελίσσεται χωρίς να συνυπάρχει απαραίτητα πόνος, ενώ τα στοιχεία δείχνουν πως μία στις δύο γυναίκες άνω των 60 παρουσιάζει κάποιο ξαφνικό κάταγμα λόγω της οστεοπόρωσης.

Υπάρχουν τρόποι και καθημερινές συνήθειες που μπορούν να αποτρέψουν την ασθένεια αυτή των οστών και μπορούν να υιοθετηθούν από μικρότερες ηλικίες για τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα ενάντια στην οστεοπόρωση και προτείνονται ως εξής:

• Διατήρηση των επιπέδων της βιταμίνης D και λήψη συμπληρώματος σε περιπτώσεις που τα επίπεδα πέφτουν
• Ένταξη και πρόσληψη γαλακτοκομικών στην καθημερινότητα
• Περιορισμός στην κατανάλωση αλκοόλ
• Αποφυγή υπερβολικής κατανάλωσης καφεΐνης
• Ελαχιστοποίηση ή σταμάτημα του καπνίσματος
• Γυμναστική και άσκηση τουλάχιστον 2-3 φορές τη βδομάδα υπό την επίβλεψη ειδικού γυμναστή ή personal trainer και για τουλάχιστον 30-40 λεπτά έκαστη

Οι ιατρικές θεραπείες για την οστεοπόρωση περιλαμβάνουν την ορμονοθεραπεία εμμηνόπαυσης ή ορμονικής υποκατάστασης (MHT ή HRT), τα συμπληρώματα βιταμίνης D και ασβεστίου και οι εκλεκτικοί ρυθμιστές των οιστρογονικών υποδοχέων (SERMs).

• https://www.webmd.com/
• https://www.betterhealth.vic.gov.au/
• https://health.clevelandclinic.org/
• https://www.nhs.uk/
• https://www.nia.nih.gov/
• https://www.mayoclinic.org/
• https://www.healthline.com/
• https://emminopausi.com/
• https://www.leto.gr/
• https://drtsoumpou.gr/
• https://thessdiet.gr/